به گزارش خبرگزاری حوزه از مشهد، برنامه صبحگاه پاسداران انقلاب اسلامی در پادگان یگان امنیت خراسان رضوی با سخنرانی حجت‌الاسلام ایمان شکیبایی برگزار گردید.
وی در این نشست،به تبیین لزوم محرمانگی اَسرار دولتی بر محور نهج البلاغه پرداخت.
استاد حوزه و دانشگاه گفت: امیرالمومنین(ع)در اواخر نامه ۵۳ نهج البلاغه(فرمان نامه مالک اشتر)،قواعد عمومی حکومتی را برای دولت بیان می‌کند که بسیار اساسی است.آخرین مطلبی که در این قواعد عمومی مطرح شده،پاسداشت مساوات در حقوق عمومی و قانون است.امیرالمومنین(ع)قائل به این بود؛ هرکسی که در هر مرتبه‌ای از مراتب مدیریتی قرار بگیرد،لازم است تا مدیریت کردنش،برنامه‌هایش و حساب و کتاب و ارائه گزارشش به مردم روشن و شفاف باشد و در حکومت و مدیریت نباید مخفیکاری وجود داشته باشد.
روابط،معاملات و قراردادها شفاف بوده و نباید جریان امور از دید عده‌ای که در هر اداره باید مطلع باشند،پنهان شود.نکته جالب این است،امیر مؤمنان(ع)،با یک تعبیر بسیار شگفت،موضوع شفاف سازی در مسائل حکومتی و مدیریتی را مطرح کرده‌اند.عبارت حضرت بدین قرار است: «َإِنْ ظَنَّتِ الرَّعِیَّةُ بِکَ حَیْفاً فَأَصْحِرْ لَهُمْ بِعُذْرِکَ،وَاعْدِلْ عَنْکَ ظُنُونَهُمْ بِإِصْحَارِکَ،فَإِنَّ فِی ذَلِکَ رِیَاضَةً مِنْکَ لِنَفْسِکَ، وَ رِفْقاً بِرَعِیَّتِکَ،وَإِعْذَاراً تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَکَ مِنْ تَقْوِیمِهِمْ عَلَی الْحَقِّ.»؛«اگر مردم گمان کردند که تو با اعمالت نسبت به آنها ستمی روا داشته‌ای،پس عذر و دلیل خود را برای آنان اصحار(شفاف سازی)کن»؛ «اصحار»واژه‌ای بسیار زیبا از نظر مدیریتی است که حضرت علی(ع)در اینجا از آن استفاده کرده است.واژه اصحار با اظهار متفاوت است.اظهار به معنی توضیح و بیانی است که ممکن است در آن شفافیت رعایت نشود؛در صورتی که اصحار یا صحراگونگی یعنی مانند صحرا که فضای باز است و همه چیز به صورت شفاف و بی کم و کاست در محضر مردم قرار گیرد؛که در ادامه می‌فرماید: «و بوسیله این اصحار(شفاف سازی)،گمان‌های سوئی که مردم نسبت به تو پیدا کرده‌اند را برطرف کن؛که همانا این کار،موجب عادت دادن نفس به اخلاق حسنه و مهربانی و نرمی نسبت به رعیت است؛ و این عذرخواهی و شفاف سازی،تو را به خواسته ات در واداشتن رعیت به حق می‌رساند»؛مشخص است که اولین فایده شفاف سازی متوجه شخص حاکم می‌شود.
وی افزود: در این بند از فرمایشات حضرت علی(ع)دو نکته مهم نهفته است؛نکته اول ضرورت وجود شفاف سازی در حکومت و مدیریت و دوم اشاره به جایگاه شفاف سازی در حکومت دارد که از چه درجه اهمیت بالایی برخوردار است.این مساله جزء مسائل کلیدی است که حضرت بیان می‌کنند.دلیل آن هم این است که بیشتر تخلفات،فساد و قانون شکنی‌ها در آن حوزه از مدیریت و حکومتداری رشد و توسعه پیدا می‌کند که امورات از مردم و اداره شوندگان پنهان باشد. در مدیریت‌هایی که پشت پرده رفتار می‌کنند،زمینه بروز ستمگری و فساد بیشتر فراهم می‌شود.اگر مدیران بطور منظم به مردم و همه مراجع مربوطه گزارش‌های دقیق و درست ارائه کنند، امکان شکل گیری روابط فاسد،خلاف قانون، منفعت طلبانه و قدرت طلبانه و «معاملات سایه»وجود نخواهد داشت.
پژوهشگر حوزه و دانشگاه گفت: در یک سازمان همه چیز باید شفاف باشد و رفتار مدیران باید براساس ضوابط و معیارهای واضح،مشخص، مقبول و غیر قابل تخلف باشد.بدون شفاف سازی هیچ حکومتی سالم نخواهد ماند.هیچ دروغی گفته نشود و هیچ چیزی پنهان نشود،مگر یک مورد.
حجت الاسلام شکیبایی گفت: پس از این بحث مقدماتی این سؤال پیش می آید که آیا یک حکومت و دولت بطور مطلق مؤظف است که تمام اطلاعاتش را در اختیار مردمش بگذارد؟
وی در پاسخ به سؤال فوق گفت: خیر، وجود اسرار در دولت‌ها و حکومت‌ها، فارغ از دین و اعتقادات آنها،امری طبیعی،بدیهی، شرعی و عرفی است.حضرت علی(ع)در نامه ۵۰ نهج البلاغه نسبت به آن استثناء قائل شدند و آن عبارت است از «اسرار جنگی» که می‌فرمایند: «أَلَا وَ إِنَّ لَکُمْ عِنْدِی أَلَّا أَحْتَجِزَ دُونَکُمْ سِرّاً إِلَّا فِی حَرْبٍ»؛ یعنی «آگاه باشید حق شما بر من آن است که جز اسرار جنگی و نظامی هیچ رازی را از شما پنهان ندارم»
این محقق افزود: تجهیزات نظامی جزو اَسرار دولت ها هستند.نیروهای زبَر دست و شاخص مقاومت جزو اَسرار نظام هستند،گاهاً افراد نباید معرفی شوند و یا در معرض رسانه ها قرار بگیرند.انبارهای نظامی و موشکی ما جزو اَسرار هستند،مردم باید حافظ این اَسرار باشند، نه اینکه فیلم بگیرند و برای دشمنان ما ارسال کنند که مثلاً فلان شهر و فلان مکان،محل پرتاب موشک های ایرانی است، این خیانت به امنیت کشور است.
استاد نهج البلاغه گفت:اینجا لزوم محرمانگی اَسرار دولتی مطرح می شود که هم دولت مردان و هم مردم باید حافظ این اَسرار باشند.
وی افزود:امیرالمومنین(ع)در نامه ۵٠ فرمودند:«إلا فی حَربٍ»، واژه(حرب) را مطلق فرمودند که به ذهن اینگونه تبادر می کند که ممکن است تمام جنگ ها را دربرگیرد:جنگ اقتصادی، جنگ سیاسی، جنگ نظامی،جنگ فرهنگی و... لذا دایره جنگ را به جنگ نظامی محدود نمی دانیم، در هر حالتی باید اَسرار اینگونه ای حفظ شوند و فاش نشوند.
استاد حوزه و دانشگاه گفت:در حیطه حفظ اَسرار دولتی،به نامه ۵٠ و ۵٣ بسنده نمی کنیم، نهج‌البلاغه برای این موضوع مهم، حرف برای گفتن دارد.
وی افزود: اصل وجود اسرار و امور محرمانه در حکومت(دسته‌بندی اخبار مربوط به نظام)و انتخاب افراد امین در نگارش اسناد محرمانه و سیاست‌های محرمانه دولت در نامه ۵٣ گوشزد شده است:امیرالمؤمنین(ع)در نامه به مالک،می‌فرمایند: و اخصص رسائلک التی تدخل فیها مکایدک و اسرارک باجمعهم لوجوه صالح الاخلاق....
حجت الاسلام شکیبایی گفت:خطبه ١١٧ را ملاحظه فرمایید، حضرت می فرماید: باید افرادی مطمئن،اطراف حاکم باشند که در امور محرمانه،به او یاری برسانند؛لذا حکومت‌ها بی‌نیاز از افراد کتوم در امور نیستند.
انتم الانصار علی الحق.... و البطانه دون الناس
وی در پایان گفت: در حکمت ۴٨ اشاره شده است که موفقیت و نیل به مطلوب در بسیاری از سیاست‌ها و برنامه‌ها،به محرمانه بودن آن تا حصول نتیجه است:
الظفر بالحزم،الحزم باجاله الرای،و الرای بتحصین الاسرار
حجت‌الاسلام شکیبایی خاطر نشان کرد: زمان،مکان،افراد،تجهیزات،اهداف،و...گاهاً باید محرمانه باشند تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کنیم،پیگیری انتقام شهیدان عزیزمان،مطالبه بر حقی است ولی این مهم نباید موجب تضعیف اقتدار کشور و تخریب شخصیت های اثرگذار باشد.
انتهای پیام/
